Hemoroidi su najčešća anorektalna bolest u svijetu. Termin “hemoroidna bolest” može se koristiti kada hemoroidalno tkivo izaziva simptome kao što su krvarenje, prolaps hemoroida ili pruritus. Postoji više uzročnih faktora za nastanak hemoroidalne bolesti a to su: produženo naprezanje tokom defekacije, nepravilne navike crijeva i nasljedni faktori. Simptomatsko liječenje bazirano je na promjeni ishrane i načina života i može pomoći pacijentima u svim stadijima oboljenja hemoroida. Simptomatsko liječenje također uključuje oralno liječenje flavonoidima i lokalnu terapiju ubotrebom krema, supozitorija i analnih tampona. Lokalni nitroglicerin i nifedipin se također koriste za ublažavanje simptoma povezanih sa spazmom analnog sfinktera.
Minimalno-invazivne nehirurške procedure liječenja hemoroida podrazumjevaju:
- skleroterapiju hemoroida injekcijama
- ligiranje hemoroida gumenom trakom (Barron ligatura),
- infracrvenu koagulaciju.
Najčešće korištene minimalno-invazivne nehirurške procedure za liječenje I i II stepena hemoroida su skleroterapija i podvezivanje gumenom ligaturom. Obje metode su odavno uspostavljene a njihova je efikasnost i sigurnost dokazana u brojnim kliničkim studijama. Postoje specifične razlike između zemalja i regija u pogledu preferirane metode. Navedene metode daju dobre rezultate kod hemoroida I i II stepena ali imaju primjenu i relativno zadovoljavajuće rezultate i kod hemoroida III stepena.
U Njemačkoj se skleroterapija uglavnom koristi za liječenje hemoroidalne bolesti I i II stepena. Za I stepen hemoroida, skleroterapija je najviše i najčešće korišteni tretman, dok ligiranje gumenom trakom (Barron ligatuira) uglavnom se koristi za hemoroidalnu bolest II stepena. Prema italijanskim smjernicama, injekcijska skleroterapija se koristiti za liječenje hemoroida I i II stepena kao i hemoroidalna bolest III stepena koja ne uspijeva odgovoriti na konzervativno liječenje.
Minimalno-invazivne nehirurške procedure liječenja hemoroida sprečavaju napredovanje bolesti i smanjuju postotak potrebnih operativnih zahvata.
Kliničkim studijama je dokazano da su ove procedure liječenja:
- Efikasna i sigurna opcija liječenja
- Minimalno-invazivan tretman.
- Bezbolne
- Može se izvoditi kao ambulantna procedura i ne zahtjeva anesteziju.
- Nije potrebno odsustvovanje sa posla nakon tretmana.
- Potrebno je malo vremena za izvođenje.
- Ove se procedure mogu ponavljati koliko god je potrebno.
- Niža stopa komplikacija u odnosu na operativni tretman
- Ozbiljne nuspojave su izuzetno rijetke.
- Hemoroidno tkivo je očuvano i ostaje netaknuto.
- Pacijenti koji uzimaju antikoagulanse mogu se liječiti ovim procedurama jer nema ozbiljnog krvarenja nakon tretmana.
- Najisplativiji tretman.
- Posebno pogodne metode za hemoroide I i II stepena
Sve ove procedure mogu se međusobno kombinovati ili biti nadgradnja drugim tehnikama.
Prema kliničkim studijama, stopa uspješnosti skleroterapije je oko 70 do 95% za hemoroidnu bolest I stepena i oko 50 do 80% za bolest II stepena. Broj tretmana obično se kreće od jedan do tri. Nema pouzdanih podataka o stopi recidiva nakon skleroterapije i ne postoji jedinstvena definicija recidiva. Zbog progresivne prirode bolesti i zbog toga što skleroterapija čuva hemoroidno tkivo, postoji mogućnost ponovne pojave simptoma u godinama nakon uspješnog liječenja (približno 30 do 60%, na osnovu procjena), ali to ne umanjuje njihovu vrijednost u zaustavljanju i liječenju hemoroidalne bolesti.
Prof. dr. Šefik Hasukić,
spec. opšte hirurgije,
subspec.abdominalne hirurgije
Reference
- Acheson AG, Scholefield JH. Management of haemorrhoids. BMJ. 2008 Feb; 336(7640): 380-3.
- Cocorullo G, Tutino R, Falco N, et al. The non-surgical management for hemorrhoidal disease. A systematic review. G Chir. 2017 Jan-Feb; 38(1): 5-14.
- Gallo G, et al. Consensus statement of the Italian society of colorectal surgery (SICCR): management and treatment of hemorrhoidal disease. Tech Coloproctol. 2020, 24 (2):145–164
- He A, Chen M. Sclerotherapy in hemorrhoids. Indian J Surg. 2022 Apr; 20: 1-5.
- Kumar M, Roy V, Prasad S, Jaiswal P, Arun N, Gopal K. Outcomes of Rubber Band Ligation in Haemorrhoids Among Outdoor Patients. Cureus. 2022 Sep 29;14(9):e29767. doi: 10.7759/cureus.29767.
- Miyamoto H. Minimally Invasive Treatment for Advanced Hemorrhoids. J Anus Rectum Colon. 2023 Jan 25;7(1):8-16. doi: 10.23922/jarc.2022-068. PMID: 36743466; PMCID: PMC9876604.
- Ricci MP, Matos D, Saad SS. Rubber band ligation and infrared photocoagulation for the outpatient treatment of hemorrhoidal disease. Acta Cir Bras. 2008 Jan-Feb; 23(1): 102-6.